Nước tăng lực là nước giải khát chứa chất kích thích, chủ yếu là cafein với hàm lượng cao. Cafein là chất kích thích thần kinh, vô hiệu hóa adenosine (một chất có trong não) chống lại cơn buồn ngủ và đẩy mạnh hoạt động của adrenalin (hormon tuyến thượng thận) gây hưng phấn. Một lon nước tăng lực (250ml) có khoảng 80mg caffeine, nhiều gấp rưỡi một ly cà phê. Nước tăng lực thực chất là thức uống cao năng lượng do có hàm lượng đường cao (15-19%), trong khi ở nước ngọt có ga là (10-12%). Các thứ khác trong nước tăng lực tuỳ thuộc từng loại có thể là: taurin, cholin, inositol, các vitamin nhóm B…, các thành phần này có đầy trong thực phẩm ăn hàng ngày (thịt, cá, đậu đỗ, rau, củ…), chúng được bổ sung trong nước tăng lực với liều lượng rất thấp, hầu như chỉ có tác dụng “làm cảnh” để quảng cáo. Không có bằng chứng gì cho thấy những chất này phát huy tính “tăng lực” cả. Nước tăng lực chỉ tốt cho những trường hợp hạ đường huyết.
Khi uống 1 lon nước tăng lực dung tích 200 – 330 ml với lượng đường tối thiểu 15%, là đã đưa vào cơ thể 30 – 49,5g đường. Con số này vượt quá mức đường tối đa có thể dùng mỗi ngày (theo khuyến cáo của ngành y tế là 20g). Việc dùng quá nhiều nước tăng lực có thể dẫn đến suy dinh dưỡng hoặc béo phì và một số căn bệnh nguy hiểm khác.
Thực tế, nước tăng lực chỉ cung cấp những calori rỗng (không có các chất dinh dưỡng thiết yếu). Chất taurine trong nước tăng lực tuy là một loại axit amin nhưng cũng không phải là axit amin thiết yếu và có hàm lượng rất thấp. Thành phần tạo ra sự sảng khoái của loại nước này chính là cafein, một chất gây kích thích thần kinh.
Việc thường xuyên uống nhiều nước tăng lực (2 – 3 lon/ngày) có thể gây ra một số điều bất lợi, nhất là đối với trẻ em:
- Những calori rỗng của nước tăng lực khiến người uống luôn cảm thấy no, không muốn ăn và ăn không đủ các chất dinh dưỡng thiết yếu. Hậu quả là bị thiếu dinh dưỡng, dẫn đến suy dinh dưỡng.
- Những người uống nhiều nước tăng lực mà vẫn ăn ngon miệng có nhiều nguy cơ bị béo phì. Người béo phì rất dễ bị bệnh đái tháo đường, tăng huyết áp, đột quỵ, tai biến mạch máu não, bệnh lý xương khớp…
Vì những lý do trên, chỉ nên uống nước tăng lực khi đi xa, chạy, mệt mỏi… nhưng chỉ nên uống nhiều nhất 1 lon/ngày. Không nên sử dụng thường xuyên như một loại nước giải khát thông thường. Nếu quá mệt và không muốn ăn thì nên uống nước trái cây tươi, loại nước này sẽ cung cấp cho cơ thể không chỉ năng lượng mà cả những chất dinh dưỡng thiết yếu như vitamin và muối khoáng.
Nguồn: Viện Dinh dưỡng Quốc gia