Canxi (Ca) là một yếu tố hóa học không thể thiếu trong cơ thể con người. Nó có vai trò sinh lý quan trọng trong việc tạo xương, răng dưới dạng canxi phosphate, tham gia vào quá trình đông máu, co cơ, dẫn truyền thần kinh….Tổng lượng canxi trong cơ thể người chiếm khoảng 1,5% thể trọng, 99% Canxi tập trung ở xương và răng, còn lại 1% ở dịch ngoài tế bào. Khi thiếu canxi, cơ thể huy động canxi từ xương đi vào máu để duy trì nồng độ hằng định trong máu, nếu tình trạng đó kéo dài sẽ dẫn đến chứng loãng xương. Có rất nhiều nguyên nhân gây thiếu Ca, như: bữa ăn hằng ngày không cung cấp đủ Ca; hấp thụ Ca kém trong trường hợp rò mật, tiêu chảy mạn tính, tiêu hóa kém, tiền mãn kinh và mãn kinh. Từ 45 – 55 tuổi trở lên, ở hầu hết phụ nữ, buồng trứng giảm rồi ngừng rụng trứng vĩnh viễn, chấm dứt kinh nguyệt, các hormon giới tính nữ estrogen sụt giảm trầm trọng gọi là mãn kinh. Estrogen có một vai trò rất quan trọng đối với cơ thể, nó tác động lên hầu hết các cơ quan, đặc biệt với xương nó làm tăng quá trình tạo xương. Vì vậy với người phụ nữ trung niên giai đoạn mãn kinh do bị thiếu hụt nội tiết tố nên bị giảm hấp thu Ca qua ruột, tăng đào thải canxi qua nước tiểu. Do bị mất nhiều canxi nên thường có biểu hiện thiếu hụt Ca qua các triệu chứng mỏi mệt và đau nhức tay chân, cột sống, đau mỏi xương khớp, mất ngủ, giảm sút trí nhớ, giảm thị lực, hay cáu gắt nổi nóng vô cớ, trầm cảm v.v…. Theo nhiều nghiên cứu thì mỗi ngày phụ nữ mãn kinh cần từ 1.000 – 1.500 mg canxi/ngày, nếu uống Ca liều cao trên 2.500 mg/ngày kéo dài có thể bị lắng đọng Ca gây sỏi Ca ở thận, mật, tụy…
Vậy nên bổ sung Ca như thế nào? Cách tốt nhất là có chế độ ăn giàu Ca. Các loại thực phẩm có chứa nhiều Ca: sữa và chế phẩm, đậu nành, tôm, cua, cá (tốt nhất là nấu nhừ ăn cả xương), vừng… Muốn canxi được hấp thu tốt cần có đủ vitamin thông qua việc tắm nắng hợp lý. Khi chế độ ăn không cải thiện được sự thiếu hụt Ca thì có thể dùng thuốc dưới sự chỉ dẫn của bác sĩ. Nên kết hợp chế độ ăn uống với chế độ luyện tập thể dục hằng ngày để hấp thu Ca tốt hơn.
Nguồn: Viện Dinh dưỡng Quốc gia
