Tim mạch là bệnh lý nguy hiểm và chiếm tỷ lệ tử vong cao. Hiện nay, bệnh lý tim mạch đang dần trở thành gánh nặng cho xã hội, kéo theo nhiều hệ lụy trong đời sống. Theo Tổ chức Y tế Thế giới, mỗi năm có khoảng 17,5 triệu người tử vong do mắc các bệnh lý về tim và mạch máu. Cứ mỗi 2 giây sẽ có một người chết vì bệnh tim mạch, cứ 5 giây sẽ có một người nhồi máu cơ tim. Theo thống kê, Việt Nam hiện có khoảng 25% dân số đang mắc bệnh tim mạch và gần 60% người bị tăng huyết áp chưa được phát hiện và trên 80% chưa được điều trị. Hơn nữa tỷ lệ bệnh tim mạch ở Việt Nam đang ngày càng trẻ hóa. Và nó là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu cao gấp rưỡi bệnh Ung thư.
Chính vì vậy, ALO AKIO số 11 vào 9h – 10h sáng Chủ Nhật ngày 31/10/2021 nối tiếp câu chuyện dinh dưỡng và sức khỏe hàng tuần với chủ đề DINH DƯỠNG CHO SỨC KHỎE TIM MẠCH được chia sẻ bởi diễn giả BS. CK 1 Ngô Quốc Hùng với hơn 30 năm kinh nghiệm làm hồi sức cấp cứu và hơn 12 năm làm về dinh dưỡng cộng đồng.
Tại chương trình diễn giả chia sẻ gồm 3 nội dung chính.
Dịch tễ học bệnh tim mạch
Khi nói đến vấn đề tim mạch thì người ta nhắc ngay đến Tăng huyết áp và Đột quỵ. Theo thống kê từ Viện Dinh dưỡng Quốc gia về số liệu tim mạch tại Việt Nam thì: Tỷ lệ Tăng huyết áp tại miền Bắc vào năm 1960 là 1% nhưng đến năm 1992 đã tăng gấp 10 lần là 11,2%. Năm 1996, tăng huyết áp chiếm tới 59,3% các nguyên nhân gây ra tai biến mạch máu não. Tỷ lệ này ngày càng tăng nhanh với tốc độ “ngựa phi”. Năm 2003, thống kê cho thấy Suy tim do Tăng huyết áp gây ra là 10,2%, bệnh van tim do thấp tim chiếm 0,8%. Tỷ lệ Tăng huyết áp ở người trưởng thành độ tuổi 25 – 64 tuổi là cứ 5 người sẽ có 1 người mắc. Tử vong do các bệnh mạch máu não chiếm hàng đầu và tỷ lệ ở nam (16,6%) và nữ (18%) là tương đương nhau. Do đó, hiểu biết sức khỏe tim mạch là hiểu biết khôn ngoan để có thể bảo vệ sự sống cho chính bản thân, gia đình và những người xung quanh.
Tổng quan hệ tim mạch
Bs. Ngô Quốc Hùng đã tổng quan lại hệ thống tim mạch cũng như cấu tạo trái tim giúp cộng đồng hiểu rõ hơn về cơ chế hoạt động của nó. Hệ tim mạch bao gồm: Tim và mạch máu. Có thể ví như “cơ thể được tắm mình trong dòng máu”. Vậy thì dòng máu có từ đâu? Nó từ hệ thống bao gồm: trái tim, động mạch, tĩnh mạch, mao mạch. Đó là một hệ thống tuần hoàn khắp cơ thể chúng ta. Trái tim nằm trong lồng ngực vùng trung thất và có trọng lượng dao động 200 – 300 gram. Khối cơ của trái tim là một khối cơ rỗng nhưng chất lượng của khối cơ vô cùng tuyệt vời. Đó là khối cơ vân, khác với cơ trơn cấu tạo nên mạch máu. Tim co bóp theo hệ thống thần kinh tự động 60 – 80 lần/phút. Tuần hoàn dinh dưỡng nuôi sống trái tim, tuần hoàn chức năng nuôi sống cơ thể. Trái tim đưa máu đi nuôi dưỡng khắp cơ thể sau đó nó mới tuần hoàn máu trở lại mình hay nói như Bs. Hùng thì “Trái tim luôn luôn nghĩ cho cả cơ thể trước khi lo cho bản thân mình, đây là điều rất cao quý”.
Gần đây, nghiên cứu cho thấy rằng Coenzym Q10 tồn tại nhiều với nồng độ cao ở tim, não, thận, mắt – bốn cơ quan quý trong cơ thể. Như một chất xúc tác, nó sẽ chuyển hóa các chất dinh dưỡng mà chúng ta nạp vào cơ thể (Glucose, acid amin, acid béo) thành năng lượng ATP đi nuôi dưỡng tế bào cơ tim và những tế bào khác.
Tim có các chức năng: Vận chuyển oxy, chất dinh dưỡng, chất thải, hormone… ổn định nội môi cơ thể; bơm máu, đẩy và hút máu theo chu kì 60 – 80 lần/phút (ở người trẻ số lần sẽ nhiều hơn). Mạch máu là đơn vị vận chuyển cần đảm bảo sự thông suốt. Hệ thống tuần hoàn vừa là dinh dưỡng nuôi chính nó vừa là chức năng nuôi dưỡng toàn bộ cơ thể.
Theo đó Bs. Hùng giải thích những cơ chế gây bệnh liên quan tới tim và mạch máu. Những bệnh lý cần phải có sự can thiệp của bác sĩ lâm sàng và tuân thủ phác đồ điều trị. Tổng quan những vấn đề cộng đồng cần phải chú ý về sức khỏe tim mạch:
- Kết cấu tim mạch: đảm bảo rằng cơ tim chắc khỏe, mạch máu dẻo dai.
- Sự thông suốt của hệ thống tuần hoàn: không được để mỡ, đường hay cục máu đông, co thắt, dị dạng mạch máu.
- Khả năng tự điều hòa điện tim, nhịp tim.
- Khả năng tự chữa lành những tổn thương bằng chế độ dinh dưỡng.
Giải pháp cho sức khỏe tim mạch
Giải pháp cho sức khỏe tim mạch cần được chủ động xây dựng mỗi ngày với chế độ dinh dưỡng hợp lý ví dụ như hạn chế muối, đường, mỡ, hút thuốc, rượu bia… kèm luyện tập lối sống cho sức khỏe tối ưu (tập thể dục mỗi ngày, ngủ đủ giấc và chất lượng, tư duy tích cực, chế độ dinh dưỡng healthy) và kiểm soát stress… Gia đình có yếu tố di truyền nên định kỳ sàng lọc và kiểm tra sức khỏe.
Cụ thể dinh dưỡng bổ sung cho sức khỏe tim mạch như thế nào?
- Coenzym Q10 cung cấp năng lượng cho tế bào.
- Selen, Vitamin E chống oxi hóa, ngăn ngừa bệnh mạch vành, bảo vệ màng tế bào cơ tim.
- Vitamin C chống oxi hóa, bảo vệ thành mạch.
- Canxi magie duy trì điện thế cho chức năng tim và điều hòa nhịp tim.
- Những dưỡng chất thực vật màu đỏ vàng cam chống oxy hóa, bảo vệ nhân tế bào và hệ tim mạch.
- Omega 3 là acid béo thiết yếu mà cơ thể không tự tổng hợp được, có tác dụng giảm Triglycerid, điều hòa huyết áp, kháng viêm, ngăn ngừa hình thành cục máu đông, xơ vữa động mạch khi dùng ở liều thích hợp.
- Các acid amin thiết yếu có trong thịt, cá, trứng, sữa,… các loại thực vật như các loại đậu nành, đậu hà lan, yến mạch…
- Nên bổ sung từ 1 – 2 cốc sữa mỗi ngày.
Trước khi chuyển sang phần hỗ trợ hỏi đáp về những kiến thức trong bài chia sẻ và những vấn đề sức khỏe mà cộng đồng đang gặp phải, thông điệp cuối Bs. Ngô Quốc Hùng muốn gửi gắm tới cộng đồng chính là: “Hãy giữ cho mình khỏe mạnh, dù bạn là ai…”
Video chương trình
