Cơ thể người cao tuổi (NCT) khác với người trẻ, bộ máy tiêu hóa suy giảm nhiều về chức năng nên khả năng tiêu hóa, hấp thu và chuyển hóa thức ăn kém đi, nếu ăn uống không biết kiêng kỵ sẽ phát sinh nhiều loại bệnh tật.
Người cao tuổi hạn chế ăn phủ tạng của động vật (lợn, bò, gà, ngan…)
Nội tạng (tim, gan, bầu dục, óc, dạ dày…) tuy giá trị dinh dưỡng tương đối cao, chứa nhiều đạm và một số vi chất dinh dưỡng, nhưng hàm lượng cholesterol cũng cao. Nếu ăn nội tạng lợn thường xuyên thì hàm lượng cholesterol trong máu quá cao, chúng sẽ lắng đọng trên thành động mạch, gây ra xơ cứng động mạch, tăng huyết áp và các bệnh về động mạch vành tim. Hai loại bệnh này thường là nguyên nhân quan trọng gây tử vong cho NCT. Điều hết sức quan trọng trong khẩu phần ăn của NCT là khống chế lượng mỡ động vật và các thức ăn có lượng cholesterol cao đưa vào cơ thể.
Người cao tuổi kiêng ăn quá cay
Các thức ăn cay như: gừng, tỏi, ớt, hạt tiêu là những thức ăn nóng, nếu ăn ít thì có thể kích thích tiêu hóa, giúp ăn ngon miệng. Khi ăn quá nhiều vị cay có thể làm cho viêm niêm mạc dạ dày, không tốt cho gan và thận. Những người sau đây không nên ăn cay:
- Những người mắc bệnh viêm dạ dày mãn tính, loét dạ dày, viêm thực quản: khi ăn cay dạ dày chịu sự kích thích đột ngột của chất cay sẽ co bóp dữ dội, gây vết loét nặng và khó liền hơn, gây ra hiện tượng đau bụng, đi ngoài… ảnh hưởng đến sự phục hồi chức năng tiêu hóa của dạ dày cũng như các
cơ quan tiêu hóa khác. - Những người mắc bệnh viêm túi mật, sỏi mật, viêm tuyến tụy: Khi chịu kích thích của chất cay, dịch tiêu hóa trong dạ dày tiết ra ồ ạt, làm túi mật bị co thắt, cơ vòng ở miệng túi bị ảnh hưởng mạnh dẫn đến dịch mật tiết ra gặp khó khăn từ đó gây ra viêm túi mật, sỏi mật, viêm tuyến tụy không tốt cho sức khỏe.
- Những người mắc bệnh trĩ: Các tĩnh mạch quanh vùng trĩ (hậu môn) sẽ sưng tấy lên khi chịu kích thích từ các chất cay làm cho bệnh càng trở lên nghiêm trọng. Ngoài ra, ăn quá cay sẽ dẫn đến táo bón, lâu ngày sẽ dẫn đến viêm và ung thư đại tràng.
- Những người mắc các bệnh về thận: Thận là “chiếc máy lọc” hữu hiệu của cơ thể, nó sẽ chịu sự tác động dữ dội của những chất cay làm cho những tế bào trong thận dễ bị tổn thương nghiêm trọng, có thể làm suy yếu hoạt động và chức năng lọc của thận. Do vậy người cao tuổi nên hạn chế ăn quá cay, có thể ăn cay một chút để tô điểm cho bữa ăn mà thôi.
Người cao tuổi không nên ăn mặn
Nghiên cứu của các nhà y học cho rằng ăn muối có tác dụng như một chất xúc tác làm tăng huyết áp. Thành phần chính của muối là natri, nếu ăn mặn quá nhiều sẽ làm tích tụ natri trong tế bào cơ trơn của thành mạch máu, gây tăng nước trong tế bào, tăng trương lực thành mạch máu, gây co mạch làm cho mạch máu hẹp lại làm tăng sức cản ngoại vi dẫn đến huyết áp tăng cao. Ngoài ra, ăn mặn còn liên quan đến các nguy cơ mắc bệnh ung thư dạ dày, loãng xương hay hen xuyễn.
Người cao tuổi kiêng ăn, uống quá nhiều đường ngọt
Khi ăn quá nhiều đồ ngọt làm tuyến tụy phải làm việc gắng sức để bài tiết insulin giúp chuyển hóa đường, mà chức năng tuyến tụy của NCT đã có xu hướng giảm sút nên dễ gây ra bệnh đái tháo đường. Nếu NCT đã bị bệnh đái tháo đường càng phải kiêng ăn ngọt để tránh các biến chứng như: ung nhọt, viêm tĩnh mạch, đục thủy tinh thể, hoại tử chi….
Người cao tuổi kiêng ăn quá no
Nếu NCT ăn quá no, năng lượng đưa vào quá nhiều, thì dễ dẫn đến nguy cơ đường và mỡ trong máu tăng cao, chức năng của tuyến tiêu hóa và tuyến tuy chóng suy giảm. Thêm nữa, mỗi bữa ăn đều quá no, làm cho máu phải tập trung vào ruột và dạ dày, còn những cơ quan quan trọng như tim và não thì thiếu máu lâu dài, dẫn đến tinh thần mệt mỏi, tư tưởng không thể tập trung cao độ làm giảm năng suất làm việc.
Vì vậy NCT nên ăn ít, ăn nhiều bữa chẳng những không gây ra béo phì mà còn có ích cho tim.
Nguồn: Viện Dinh dưỡng Quốc gia
